Mỹ-Trung Tăng Phí Cảng Tương Hỗ: Căng Thẳng Thương Mại Mới

Từ ngày 14/10/2025, Mỹ và Trung Quốc áp dụng phí cảng mới đối với tàu biển của nhau. Động thái này làm dấy lên lo ngại về gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Phí cảng tăng dần, ảnh hưởng tàu chở hàng, dầu mỏ và đồ chơi. Bài viết phân tích nguyên nhân, tác động và triển vọng tương lai.

Nguyên Nhân Của Cuộc Chiến Phí Cảng

Mỹ bắt đầu áp phí cảng đối với tàu Trung Quốc từ 14/10/2025. Trung Quốc đáp trả bằng phí tương tự cho tàu Mỹ. Phí tính theo tấn net, bắt đầu thấp và tăng dần đến 2028. Động thái này nhằm bảo vệ ngành đóng tàu nội địa. Mỹ lo ngại Trung Quốc thống trị thị trường tàu biển. Trung Quốc cho rằng phí là biện pháp công bằng. Căng thẳng thương mại kéo dài từ thời Trump. Các bên cáo buộc nhau trợ cấp bất hợp pháp. Phí cảng mới có thể làm tăng chi phí vận tải. Hàng hóa từ Trung Quốc đến Mỹ chịu ảnh hưởng trực tiếp. Doanh nghiệp hai nước phải điều chỉnh chiến lược.

Chi Tiết Phí Cảng Áp Dụng

Trung Quốc áp phí 400 RMB mỗi tấn net từ 14/10/2025. Phí tăng lên 640 RMB từ 17/4/2026. Đến 2028, phí đạt mức cao nhất 1.120 RMB mỗi tấn. Tàu Mỹ đóng tại Trung Quốc được miễn phí. Phí áp dụng cho mỗi chuyến tàu vào cảng Trung Quốc. Mỹ áp phí tương đương cho tàu Trung Quốc. Phí Mỹ bắt đầu từ 50 USD mỗi tấn net. Tăng dần đến 140 USD vào 2028. Bao gồm cả tàu du lịch, theo thông báo Trung Quốc. Tàu chở dầu và container chịu phí cao nhất. Các hãng vận tải như Maersk phải tính thêm phí cho khách hàng.

Tác Động Đến Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu

Phí mới làm tăng chi phí vận tải biển lên 10-15%. Hàng hóa từ Trung Quốc đến Mỹ đắt hơn. Doanh nghiệp Mỹ nhập khẩu đồ chơi, điện tử chịu áp lực. Các hãng vận tải áp dụng General Rate Increase (GRI) 700 USD mỗi container từ 15/10. Một GRI khác dự kiến 1/11/2025. Tàu biển có thể thay đổi tuyến đường để tránh phí. Điều này dẫn đến gián đoạn tại cảng Los Angeles, Long Beach. Cảng Mỹ đã đông đúc do đình công trước đó. Chuỗi cung ứng toàn cầu vốn mong manh sau COVID-19. Phí mới có thể đẩy lạm phát lên ở Mỹ. Trung Quốc lo ngại xuất khẩu giảm sút. Doanh nghiệp hai nước tìm nguồn thay thế ở Việt Nam, Ấn Độ.

Phản Ứng Từ Doanh Nghiệp Và Chuyên Gia

Các hãng vận tải cảnh báo phí làm giảm tính cạnh tranh. BIMCO cho rằng phí Trung Quốc ảnh hưởng tàu Mỹ lớn. Chuyên gia dự đoán tranh chấp leo thang tại WTO. Doanh nghiệp Mỹ kêu gọi chính phủ đàm phán. Trung Quốc khẳng định phí là biện pháp đáp trả hợp lý. Hãng tàu lớn như COSCO phải điều chỉnh lịch trình. Tàu du lịch Carnival lo chi phí tăng hàng triệu USD. Chuyên gia pháp lý phân tích phí qua lăng kính luật quốc tế. Doanh nghiệp nhỏ chịu thiệt hại nặng nề nhất. Các hiệp hội vận tải kêu gọi đối thoại nhanh chóng.

Triển Vọng Và Giải Pháp Có Thể

Căng thẳng có thể kéo dài nếu không đàm phán. Mỹ và Trung Quốc cần họp bàn tại APEC sắp tới. Giải pháp: Miễn phí cho một số loại tàu. Hoặc giảm dần phí qua thỏa thuận song phương. Doanh nghiệp nên đa dạng hóa nguồn cung. Sử dụng vận tải hàng không cho hàng khẩn cấp. Công nghệ theo dõi chuỗi cung ứng giúp giảm rủi ro. Chính phủ hai nước có thể dùng phí làm đòn bẩy đàm phán. Triển vọng: Thương mại ổn định nếu Biden và Tập gặp nhau. Nhưng nếu leo thang, kinh tế toàn cầu chịu ảnh hưởng.

Kết Luận: Căng Thẳng Thương Mại Tiếp Tục Leo Thang

Phí cảng mới từ 14/10/2025 đánh dấu giai đoạn căng thẳng mới giữa Mỹ-Trung. Tác động lan rộng đến chuỗi cung ứng, tăng chi phí toàn cầu. Doanh nghiệp cần thích nghi nhanh chóng. Đàm phán là chìa khóa để giảm thiểu thiệt hại. Với nỗ lực chung, hai cường quốc có thể tìm giải pháp hòa bình.